روستای تاریخی ابیانه از قدیمی ترین و تاریخی ترین نقاط استان اصفهان محسوب می شود که با خانه هایی سرخ رنگ و زیبا در دامنه های کوه کرکس واقع شده است. تعداد یازده مسجد در این روستا قرار دارند که از مهمترین آنها می توان به مسجد پرزله، مسجد جامع ، مسجد حاجتگاه، و مسجد میانده اشاره کرد که هر کدام با ویژگی های معماری به خصوص و منحصر به فرد بسیار زیبا و چشم نواز هستند.
مسجد تاریخی پرزله یکی از مساجد قدیمی ابیانه است که قدمت آن حداقل به ابتدای قرن هشتم هجری قمری بازمیگردد. این مسجد که از دوران ایلخانیان باقی مانده است، در شرق مسجد جامع و در محله پرزله واقع شده است. بر درب ورودی مسجد تاریخ 701 هجری قمری نوشته شده و با تزئینات منبتکاری مزین گشته است و به عنوان یکی از قدیمی ترین درب های موجود در ابیانه شناخته می شود. این درب بعد از ساخت بنای مسجد در آن محل نصب شده باشد و در این صورت قدمت بنا قطعا به پیش از قرن هشتم باز میگردد. در کنار این مسجد دو طبقه، آب انباری به همین نام ساخته اند که در گذشته مورد استفاده اهالی قرار میگرفته است.
شبستان مسجد پرزله دارای دو درب است که یکی به کوچه و دیگری به طبقه بالا منتهی میشود. این دو طبقه با راهپلههای مارپیچی به یکدیگر متصل شدهاند. طبقه دوم مسجد سالنی بزرگ دارد که از بناهای دوره صفویه محسوب میشود و در اواخر قاجار یک ایوان به آن اضافه شده است. بر درب غربی مسجد تاریخ 1058 هجری قمری حک شده است که تاریخ دوران شاه اسماعیل صفوی را نشان می دهد.
در زیر مسجد پرزله آبانبار و پاشیر قرار دارد. درب شرقی آن به سمت گرمابهای باز میشود. شبستان طبقه همکف با درب یکلنگهای به یک راهرو، که از یک طرف به کوچه و از طرف دیگر به راهپله (به طبقه بالا منتهی میشود) میرسد، راه دارد. درب یکلنگهای، که ورودی ایوان است، از چوب گردو ساخته شده و بر روی آن تزئینات منبتکاری به صورت حاشیهای از گل و بوته قرار دارد که بر روی آن با خط نسخ ریز نام خطاط محمد بن علی مجیب اصفهانی ذکر گردیده است. طبقه بالا به صورت یک سالن بزرگ است که از بناهای متعلق به دوره صفویه است. یک ایوان کوچک به آن در اواخر دوره قاجاریه اضافه شده است.
شبستان مسجد ستوندار است، از تیرهای چوبی و ستونهای چوبی برای نگهداشتن آن استفاده شده است. معماری این مسجد به خصوص معماری سقف و ایوان چوبی بنا بسیار ارزشمند و منحصر به فرد است و نشان از نبوغ سازندگان این بنا دارد. در حال حاضر، از این مسجد برای مراسم دهه عاشورا، روضهخوانیها و نماز یومیه استفاده میشود.