- reservation@hotelghasrejahan.com
-
-
تور مجازی
محوطه تاریخی خالد آباد
آثار باستانی و تاریخی شهر خالدآباد عبارتند از:
مسجد برین:
مسجد برین با قدمت بیش از ۸۰۰ سال متعلق به دوره ایلخانی می باشد. اين اثر تاریخی در فهرست آثار باستاني به ثبت رسيده است. دلیل نامگذاری مسجد به این نام را می توان به دوصورت تفسير نمود:
1- كلمه بيرين در زبان محلی خالدآبادی به معنی بيرون مي‌باشد و چون اين مسجد در خارج از شهر واقع گرديده به اين نام شهرت یافته است.
2- كلمة بيرين را می‌توان تغيير يافته كلمه بَرين دانست و بَرين به معنی بالا و بهشت می‌باشد و چون اين مسجد در قسمت بالای شهر و در محوطه باغ های سرسبز قرار داشته به اين نام معروف شده است.
احتمال می‌رود قدمت ساختمان اين مسجد به قبل از اسلام برسد که در آن زمان به عنوان آتشكده از آن استفاده می‌کردند.
خانه تاریخی آقاگل انصاری:
اين اثر تاریخی در فهرست آثار باستاني به ثبت رسيده و در مركز محلة تاريخي خالدآباد واقع گرديده و منسوب به دورة قاجار مي‌باشد.
اين خانه متعلق به آقاگل ارباب اسبق روستا بوده و درحال حاضر ازطرف ورثة مرحوم آقاگل به شهرداري واگذار شده است.
خانه آقاگل داراي ساختار حياط مركزي و سه جبهه حول حياط مي‌باشد. جبهة اصلي شامل فضاي شاه‌نشين و دو اتاق كناري در جبهه شمال حياط واقع مي‌باشد. جبهه جنوبي شامل انبار، اتاق سرايداري و فضايي جهت نگهداري احشام بوده است. فضاي دسترسي و راه پله در جبهه غربي حياط قرار می‌گیرد. در تراز زير طبقة همكف فضاي سرداب دقيقاً منطبق بر سازه طبقة بالا و زير فضاي شاه‌نشين قرار گرفته و مساحتي حدود 100مترمربع را به خود اختصاص داده است. نكته جالب توجه خط آسمان در نماي جبهة اصلي بنای خانه مي‌باشد.
يكي از ويژگيهاي منحصر به فرد خانه آقا گل رويكردي دوگانه نسبت به محيط پيرامون خود مي‌باشد. این بنا در طول محور اصلي خود در امتداد فضاي شاه‌نشين هم داراي درونگرايي نسبت به حياط مركزي بوده و هم داراي رويكردي برونگرا نسبت به محيط اطراف مي‌باشد. در نماي متقابل اين جبهه ايواني سرتاسري در تمام طول بنا ، ارتباط بصري و فيزيكي بنا را به اطراف ممكن مي‌سازد ، در اين جبهه به علت تراز بودن كف سرداب با كف محيط پيرامون بنا ، ارتباط بصري و فيزيكي را به اطراف ممكن مي‌سازد و به علت تراز بودن كف سرداب با كف محيط پيرامون بنا دو طبقه جلوه كرده و نمايي باغ‌گونه تجلي مي يابد.
حمام توده یا حمام خزینه ای:
حمام توده در فهرست آثار باستاني به ثبت رسيده و در مركز محلة تاريخي خالدآباد كه به محلة توده معروف است واقع شده و منسوب به دورة قاجار مي‌باشد.
حمام توده متشكل از چهار فضاي متوالي ازقبيل ورودي، سربينه، گرم‌خانه و خزينه مي‌باشد. سربينه به شكل فضاي هشتي كشكولي كه طول ضلع كوچكتر 2/1 طول ضلع بزرگتر مي‌باشد در مفصل يكي از اضلاع كوچك با راهروي ورودي مرتبط مي‌باشد. فضاي سربينه متشكل از دولايه فضايي است، يكي فضاي مياني كه حوض آب در وسط آن جانمايي گرديده است به فضايي ارتباطي اختصاص يافته و فضاي كناري دورتادور فضاي مياني كه در روي سكو جهت نشستن و استراحت تعبيه گرديده است. سربينه ازطريق راهرويي ازجانب يكي از اضلاع كوچك هشتي با انحراف مسير به گرم‌خانه ارتباط مي‌يابد اين راهرو كه طولي برابر با 12 متر دارد ارتباط سربينه با گرم‌خانه مي‌باشد ، همچنین ورودي دوم حمام ازطريق اين راهرو با كالبد ساختمان مرتبط می‌گردد. گرم‌خانه بصورت فضايي متقارن و هندسي متشكل از دولايه كناري و يك فضاي مياني با سازه متشكل از چهار ستون سنگي با مقطع دايره به قطر 75 سانتي‌متر كه در ارتفاع 40/1 متر به مقطع مربع مماس بر محيط آن تبديل شده و در نهايت بار بوسيلة قوس‌هايي با خيز تند به پايه‌ها منتقل مي‌گردد. خزينه بصورت فضايي الحاقي، توسط حائلي به ارتفاع 20/1 متر به گرم‌خانه منتقل مي‌گردد.
يكي از ويژگيهاي منحصر به فرد بنا فرم ارتباطات دروني بنا مي‌باشد. در ناحية ورود به سربينه مسير به اندازة 90 درجه چرخش يافته و در امتداد عمود بر محور ورودي به سربينه ختم مي‌گردد سپس سيركلاسيون در فضاي سربينه با 90 درجه چرخش به راهرو هدايت مي‌گردد و درنهايت حركت به سمت گرم‌خانه از گوشه و در محوري با محور خروجي سربينه انجام مي‌گردد. اين امر نشان دهندة ويژگي كالبدي اين حمام در ارتباطات پيچيدة فضايي به جهت استقلال فضايي هر واحد به لحاظ مسائل اجتماعي و مسائل فني ازجمله سرمايشي و گرمايشي بوده است.
مسجد ورگرموئه:
مسجد ورگرموئه در فهرست آثار باستاني به ثبت رسيده است و در مركز محلة تاريخي شهر خالدآباد و در كنار حمام خزينه‌اي قرار دارد و به همين دليل نام آن را ورگرموئه (در زبان محلي به معناي كنار حمام ) نهاده‌اند. قدمت بناي اولية مسجد به اواخر دورة صفويه برمی‌گردد اما با توجه به سبك ساخت مسجد و پايه‌هاي ضخيم بنا می‌توان قدمت آن را به پيش از صفويه نيز نسبت داد.
بناي مسجد ورگرموئه شامل دو قسمت شبستان زمستاني و تابستاني می باشد كه اين دو در قالب دو اشكوب بنايي باابهت را تشکیل مي‌دهد. شبستان زمستاني هنوز مورد استفاده نمازگزاران مي‌باشد.
بقعه باباحاجی:
بقعه بابا حاجی به سبك معماري يزدی در استان اصفهان بنا شده و متعلق به دوران صفویه می باشد.
نقل است كه شخصی از اهالی يزد كه زائر كربلا يا مكه بوده در هنگام برگشت از مسافرت به مقصد يزد كه بار تسبيح و مهر به همراه داشته در شهر خالدآباد بيمار شده و در منزل يكی از اهالی خالدآباد بستری و تحت مراقبت قرار می‌گيرد كه بعد از چند روز دار فاني را وداع گفته و در مكانی كه در حال حاضر به بقعه باباحاجي معروف است دفن شده كه بعدها اقوام و فرزندان او به خالدآباد مراجعت نموده و بقعه‌ای به سبك معماري يزدی بر سر قبرش بنا كرده‌اند.
نقل است زماني كه اهالي قصد غسل دادن ميت را داشتند بدليل فصل سرما نتوانستند وي را با آب‌هاي روان غسل دهند و مجبور به استفاده از آب چاه داخل منازل بودند لذا در طي چند مرحله برداشتن آب از چاه براي غسل دادن هر بار مشكلي بوجود مي‌آمد و مانع از انجام كار مي‌شد كه پس از بررسي متوجه وجود جانور مرده‌اي داخل آب شدند و در آن موقع مشخص شد كه باباحاجي فرد باكرامتي بوده است. همچنين نقل است زماني‌كه فرزندان وي بر سر مزارش حاضر شدند، در هنگام گريه و عزاداري براي پدر خود مي‌گفتند "بابا حاجيم" (چون پدرشان حاجي بوده)، به همين علت اين فرد به باباحاجي معروف گشت و بقعة باباحاجي هم به همين نام معروف گردیده است.
محوطه های باستاني ابوذر و تپه مسی:
اين آثار در تاریخ 11/10/80 در فهرست آثار باستاني به ثبت رسيده اند. قدمت محوطه باستانی ابوذر و محوطه باستانی تپه مسی را به ۶۰۰۰ سال قبل از ميلاد مسيح نسبت مي‌دهند. اين محوطه‌ها تاكنون حفاري و كاوش نشده است اما قدمت آنها را برابر با محوطة باستاني سياه‌بوم تخمین زده‌اند.
از ويژگيهاي اين آثار باستانی می توان به سفالينه‌هاي موجود در آن و سنگ‌هايي كه شكل چاقو و غيره اشاره کرد و همچنين گذرگاه‌هاي زيرزميني كه تپة مسي را به تپة ابوذر و تپة ابوذر را به قلعه سفيد و محوطه باستاني سياه‌بوم و ريگ تخت پادشاه متصل مي‌كند که در زمان هجوم اقوام وحشي از آنها استفاده مي‌شده است.
از دیگر آثار تاریخی شهر خالدآباد می‌توان به قلعه تاریخی کریم آباد متعلق به دوره قاجار، بازارچه قنات، خانه‌های تاریخی صولت، ایرج، امیرسعیدی، خواجه امیری، شریفی، سعیدی، حائری، جعفرزاده و باباخان (که شاخصه این خانه‌ها بادگیرها و سردابهای آنهاست) اشاره کرد. همچنین آستان مقدس امامزادگان آقاعلی عباس و شاهزاده محمد در شهر خالدآباد واقع است که بنابر اسناد موجود در کتب تاریخی من جمله سفرنامه نائینی، این امامزادگان بعد از شهادت در محلی به نام گودریگ خالدآباد مدفون شده‌اند. از قدیم الایام نیز متولیان این امامزادگان از اهالی خالدآباد بوده و در ساختمان قبلی آستان، صحنی به نام چهل دختران وجود داشت.
